İşaret dilleri, işitme engellilerin bir arada etkileşim içinde bulunduğu her durumda kendiliğinden, doğal olarak gelişmekte ve kültürel aktarım yoluyla nesilden nesile geçmektedir.

       Genel Müdürlüğümüzce Türk İşaret Diline kaynaklık etmesi, işitme engelli bireylerimiz arasında ortak bir dil oluşturulmasına katkı sağlaması amacıyla Türk İşaret Dili Sözlüğü hazırlanmıştır. Sözlükte, işitme engelli bireylerin günlük konuşmalarında en sık kullandıkları 2607 kelime mevcuttur. Türk İşaret Dili Sözlüğünde 2607 kelimeden her birinin işaretini anlatan bir ya da birkaç görsel, elin ayrıntıları ve işaretin sözel anlatımı bulunmaktadır. Ayrıca görseller ve çizimler yoluyla her bir işaretin şekli, konumu (hareket alanı) ve simetrisine ayrı ayrı yer verilmiştir.

        Programlar ve Öğretim Materyalleri Daire Başkanlığınca hazırlanan ve 10.000 adet basılan Türk İşaret Dili Sözlüğü, işitme engelli bireylerin hem Türkçeyi hem de bilmedikleri sözcüklerin işaretlerini öğrenmelerine; dilsel, bilişsel ve sosyal-duygusal yetersizliklerinin giderilmesine ve bu alanlarda gelişmelerine, yaşadıkları kültürü, sosyal ve doğal çevreyi tanımalarına katkı sağlayacaktır. İşitenler ise Türk işaret dilini standartlarına uygun olarak öğrenebileceklerdir. Böylelikle işaret dili öğrenen işitenlerin, işitme engellilerle kolaylıkla iletişim kurabilmeleri de mümkün olabilecektir. Sözlüğün, işitme engelli bireyler arasındaki iletişimin gelişmesine, onların bilgi kaynaklarına kolaylıkla ulaşmalarına yardımcı olacaktır.

          Öte yandan Türk İşaret Dili Sözlüğü’nün, ülkemizde işitme engelli bireylerin farklı bölgelerimizde işaret dilinde var olan farklı kullanımların ortadan kaldırılarak bu alanda ülkemiz genelinde belirli bir standart sağlanmasına da katkı sağlaması beklenmektedir.  Dil belli bir standarda kavuşacağı için kimi kavram ve terimlerin sözcüklerine ait işaretlerin, bölgeden bölgeye ya da yöreden yöreye değişiklik göstermesinin de önüne geçilmiş olacaktır. Ülkemizde işitme engelli bireyler arasındaki farklı işaret uygulamalarının ortadan kaldırılmasının da ileriki yıllarda yapılacak çalışmalarla Türk İşaret Dili’nin gramerinin hazırlanmasına kaynaklık edeceği öngörülmektedir. 

          Dilin yaşayan bir olgu olduğu gerçeğinden hareket edildiğinde Türk İşaret Dili Sözlüğü’nün tamamlanmış, nihai bir çalışma olmadığı açıktır. İşitme engelli bireyler arasındaki iletişim süreklilik arz ettikçe Sözlükle ilgili çalışmalarımız da devam edecek ve sürekli güncellenecektir. Zamanla eklenecek kavram ve deyimlerle dünya standartlarında bir Türk İşaret Dili Sözlüğünün oluşacağını ümit etmekteyiz.

            Türk İşaret Dili Sözlüğü’nü indirmek için tıklayınız.